02 september 2025
Wist je dat statushouders er al een heel traject op hebben zitten voor ze bij jou aan de Taalpunt-tafel of in de lesgroep zitten? In het Stadskantoor Zwolle heb ik hierover een gesprek met Sandra Boer, regievoerder statushouders. Ze geeft een klein kijkje in dit voortraject.
Het werk van een regievoerder
''Als regievoerder'' zegt Sandra, ''werk ik bij het team Inburgering Participatie & Arbeid (IPA). We begeleiden statushouders en gezinsmigranten bij de inburgering, wat verplicht is voor iedereen van buiten de EU. 90% van hen is statushouder. Dat wil zeggen: asielzoekers die toestemming hebben gekregen om in Nederland te verblijven. Deze mensen begeleiden wij als gemeente in hun inburgeringstraject''. In Zwolle bestaat het IPA-team uit 14 regievoerders die ieder zo'n 60 à 70 personen 'onder hun hoede' hebben.
Eerste gesprekken en toetsen
Wat houdt zo'n traject in? ''We hebben eerst een kennismakingsgesprek, meestal met een telefonische tolk erbij. Deze mensen hebben vaak zoveel meegemaakt en zoveel verhalen te vertellen; dat moet je goed kunnen begrijpen. Ze zitten nog aan het begin van alles en spreken amper Nederlands. Alles is onbekend. Sommigen zitten al jaren in een procedure, anderen komen uit verschrikkelijke situaties.
Na de kennismaking volgt een leerbaarheidstoets, om te kunnen bepalen welk traject we in zullen gaan. Dat kan de B1-route zijn (voor het behalen van taalniveau B1) of de Z-route waarbij zelfredzaamheid het hoogst haalbare is. Dit is vaak voor analfabeten of mensen die geen of nauwelijks onderwijs hebben gehad. En dan hebben we nog de Onderwijsroute. Hierin begeleiden we mensen die een mbo- of hbo-opleiding willen gaan volgen. Dit is vooral gericht op jongeren tussen de 18 en 27 jaar''.
Meer dan taal alleen
In het inburgeringstraject komen ook aspecten als gezondheidszorg, woningbegeleiding, maatschappelijke integratie, cultuur, waarden en normen aan de orde. Dit voortraject bij de gemeente duurt maximaal drie jaar en wordt afgesloten met examens of een eindgesprek. Pas als het inburgeringsdiploma is behaald, kan taalcoaching via Taalpunt in beeld komen.
Waarom dit werk?
Wat beweegt jou om dit werk te doen? ''Mijn hele werkende leven heb ik al met vreemdelingen gewerkt, ooit begonnen bij de IND. Ik vind het geweldig mooi om een waardevolle bijdrage te kunnen leveren aan de opbouw van een nieuw leven. Dit is heel positief werk. Onbevooroordeeld meedenken in mogelijkheden, aansluitend bij de vaardigheden en het ontwikkelingsniveau van de persoon. Daarnaast vind ik andere culturen en achtergronden ook superinteressant.
Het is zo mooi om te zien hoe mensen zich ontwikkelen. Er ontstaat ook een persoonlijke vertrouwensband. Dat kan ook niet anders; sommige mensen begeleid je drie jaar lang. Dit werk vraagt om dingen kunnen aanvoelen, proberen om de ander te begrijpen, invoelen wat iemand nodig heeft. Je kunt niet zomaar een protocol volgen en de vragen even afvinken. Zo werkt het niet.''
De rol van taal
Ik vraag Sandra naar de rol van de Nederlandse taal tijdens dit proces. ''Dat is de eerste stap naar alles!'' Een directer antwoord is er niet. ''Door de taal te spreken kun je contacten leggen, het helpt in het vinden van werk, inburgeren, je kunnen bewegen in onze samenleving. Je moet daarnaast als statushouder ook zelf wel het belang ervan inzien, anders lukt het niet''.
Tekst: Anneke Tot